مبانی، ظرفیت‌ها و محدودیت‌های علم اقتصاد اسلامی به مثابه علم بومی

مبانی، ظرفیت ها و محدودیت های علم اقتصاد اسلامی به مثابه علم بومی

درباره ملاک اسلامیت علم اقتصاد، دو رویکرد اساسی وجود دارد. رویکرد نخست، بر آن است که اقتصاد اسلامی معرفتی است که تمام هویت دانشی خود را از منابع معتبر شناخت از نظر اسلام کسب می کند. رویکرد دوم بر آن است که اسلام به عنوان یک نظامی از ارزش ها، باورها، هنجارها، آداب، سنن و انباشت تجربه زیست مسلمانی با ساختن بوم، فرهنگ و جامعه اسلامی ، ماهیت موضوع و پژوهشگر را در قلمرو پژوهش های اقتصادی به واقعیتی ...

اقتصاد اسلامی به مثابه علم اجتماعی (*)

با توجه به این که درباره بعد روش شناسانه اقتصاد اسلامی تاکنون نوشته‏های زیادی به رشته تحریر در نیامده است، لازم است‏به مناسبت ترجمه مقاله حاضر، مقدماتی درباره روش‏شناسی علم اقتصاد بیان شود. انجام این امر از دو جنبه و با توجه به دوگونه پیوند اسلامی و علمی در زمینه اقتصاد دارای اهمیت است: اول از جنبه توجه کلی به اقتصاد اسلامی و زمینه‏ها و منابع و تلاشهای صورت گرفته در این قلمرو، و دوم، بحث علمی ب...

امکانات و محدودیتهای فرهنگ‌گرایی برای ایجاد یک علم بومی

جامعه‌شناسی فرهنگی و مطالعات فرهنگی به عنوان دو نمایندۀفرهنگ‌گرایی، با مبانی مورد ادّعای خود، دیگر به لحاظ محتوایی و روش‌شناسی نمی‌توانند از الگوهای پیشین در تحقیق، مانند اصل یکسانی و تعمیم‌پذیری استفاده کنند. آنها نیازمند بستر روشی جدیدی‌اندکه به نحو قابل توجهی با نظام اندیشه‌ای مورد نظر داعیه‌داران علم بومی ارتباط می‌یابد. از سوی دیگر، آنها با ایجاد موانعی برای علم، مانند ضعف در گزینش‌گری و تح...

علم اقتصاد و اقتصاد اسلامی

در اواسط قرن نوزدهم در غرب دیدگاه عمومی از «فلسفه علم» عبارت بود از استدلال منطقی از حقایق مشهود و تعمیم آنها. ارزیابی دوبارۀ دیدگاه مزبور در اوایل قرن بیستم، «فرضیۀ روش قیاس مبنی بر استدلال علمی» را مورد توجه قرار داد. در متدولوژی علم عصر جدید « تز ابطال پذیری» نقش مهمی ایفا نمود و بدنسان، علم آن بخش از قضیۀ تلفیقی دربارۀ دنیای واقعی تلقی شده است که الاصول بتواند به وسیلۀ مشاهدات تجربی ابطال گ...

نقدی بر تعریف علم اقتصاد از منظر مبانی اسلامی

اطلاعات به مثابه علم

نوشتار حاضر به دنبال بررسی ایده «علمی‌بودن یا امکان مطالعه علمی اطلاعات» است. نویسنده در پاسخ به پرسش پژوهش، با طرح دو فرضیه تشابه روش‌شناختی اطلاعات و علم و هم‌سانی هستی‌شناختی این دو، مدعی علمی‌بودن فرایند تولید شناخت اطلاعاتی و همچنین، اشتراک ویژگی‌های هستی‌شناختی شناخت علمی و شناخت اطلاعاتی است. نویسنده در پایان مقاله بر آن است که علمی‌بودن یا نبودن اطلاعات، بدون توجه دانشگاهیان به آن در پژ...